Υπάρχει σύγχυση στο κοινό για αυτό και θα εξηγήσουμε κάποιες έννοιες αναλυτικά.
Κάθε μέρα σε κάθε μετεωρολογικό σταθμό γίνεται μέτρηση της ελάχιστης θερμοκρασίας που παρατηρείται συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες και της μέγιστης θερμοκρασίας που συνήθως συμβαίνει αργά το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα. Ενδιάμεσα όμως στη μέρα γίνονται 24 ωριαίες μετρήσεις της θερμοκρασίας από τις οποίες βγαίνει η μέση ημερήσια θερμοκρασία του μετεωρολογικού σταθμού. Τ1+Τ2+Τ3+…=SUM Τ24 μετρήσεων δια 24. Προσθέτουμε τις ωραίες θερμοκρασίες και το άθροισμα στο τέλος διαιρείται δια του 24. Έχουμε έτσι μια πολύ καλή εικόνα του πόσο ζεστή ήταν τελικά η συγκεκριμένη ημέρα. Δεν στηριζόμαστε δηλαδή μόνο στην μέγιστη θερμοκρασία ώστε να πούμε οτι σήμερα έφτασε τους 46 βαθμούς κελσίου η θερμοκρασία αλλά λαμβάνουμε υπόψη 24 μετρήσεις ώστε να έχουμε πιο αντιπροσωπευτική εικόνα της ημέρας.
Διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης, site και άσχετοι με το αντικείμενο αναφέρουν τις τελευταίες ημέρες ότι πριν από 15 ή 30 ή 50 χρόνια έφτασε η θερμοκρασία του 45 και 46 βαθμούς κελσίου στη Λάρισα ή στην Αθήνα ή στο Αργος η στη Λαμία ενώ φέτος δεν έχει ξεπεράσει ο υδράργυρος του 40 με 42 βαθμούς κελσίου. Αφελές συμπέρασμα είναι ότι και παλιά έκανε υψηλές θερμοκρασίες και δεν τρέχει τίποτα που έχουμε φέτος θερμοκρασίες 38 με 42 βαθμούς κελσίου επί 30 ημέρες.
Όπως είδατε και πιο πάνω το να κοιτάμε μόνο τις ελάχιστες ή τις μέγιστες θερμοκρασίες μικρή σημασία έχει αφού το σημαντικότερο όλων είναι η μέση μηνιαία θερμοκρασία που είναι και πιο αντιπροσωπευτική από όλες. Αναλύοντας λοιπόν παραπάνω πως γίνονται οι μετρήσεις προχωράμε στο να σας ενημερώσουμε ποιοι ήταν οι πιο θερμοί ΑΥΓΟΥΣΤΟΙ από το 1940 έως το 2024 βάση της μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας για όλο τον ελληνικό χώρο. Παίρνουμε δεδομένα από χάρτες ERA5 που είναι ότι καλύτερο υπάρχει αυτή τη στιγμή από την ανάλυση των παρελθοντικών στοιχείων εδάφους και ανώτερης ατμόσφαιρας. Καλύπτουμε μια περιοχή από την Κέρκυρα μέχρι τα τουρκικά παράλια και από τον Εβρο έως τη νότια Κρήτη ώστε να έχουμε μία εικόνα πανελλαδική. Η θερμοκρασία είναι στη στάθμη των 1500 μέτρων υψόμετρο (850hPa) μακριά δηλαδή από τις πιθανές επιδράσεις των πόλεων στη θερμοκρασία και άλλων πηγών θερμότητας.
Έτσι λοιπόν οι πιο θερμοί ΑΥΓΟΥΣΤΟΙ σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1971-2000 και οι αποκλίσεις τους από την μέση τιμή είναι οι εξής:
2024 +2.6β.κ
2021 +2.5β.κ
2010 +2.3β.κ
1946 +2.1β.κ
2012 +2.1β.κ
1952 +2.0β.κ
2023 +1.8β.κ
2019 +1.7β.κ
2015 +1.7β.κ
2003 +1.6β.κ
2013 +1.6β.κ
2007 +1.6β.κ
2001 +1.6β.κ
Από την παραπάνω λίστα είναι φανερό ότι μέσα στους 13 πιο ζεστούς Αύγουστους οι 11 είναι μετά το 2000 και μόνο 2 όλα τα προηγούμενα έτη από το 1940 έως το1999.
Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι στους 7 πιο θερμούς οι 3 είναι μετά το 2021!! Φαίνεται ότι η κλιματική κρίση γίνεται όλο και πιο έντονη αφού ο ρυθμός αύξησης της θερμοκρασίας όλο και αυξάνεται όσο περνάνε τα χρόνια.
Εντυπωσιακό είναι ότι ο Αύγουστος του 2010 και του 2012 που μνημονεύονταν σαν κάτι το εντυπωσιακό και σαν κάτι που συμβαίνει πολύ σπάνια έχουν ξεπεραστεί και από το 2021 αλλά και από τον Αύγουστο τον φετινό.
Ακόμα και ξακουστοί Αύγουστοι του 1952 και του 1946 με τα πάρα πολλά σαραντάρια αλλά και θερμοκρασίες κοντά στους 43/45 βαθμούς κελσίου στη Θεσσαλική πεδιάδα βρίσκονται αρκετά πιο κάτω από τον φετινό. Συνεχόμενες θερμοκρασίες άνω των 36 με 38 βαθμών κελσίου όλο το μήνα δεν μπορούν να συγκριθούν με μια περίοδος 5 ή 6 ημερών με θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς κελσίου.
Έτσι λοιπόν τελειώνοντας τις αναλύσεις των 3 φετινών θερινών μηνών βλέπουμε ότι και οι 3 ήταν οι θερμότεροι στην νεότερη ιστορία της χώρας μας (περίοδος 1940- 2023).
Προχωράμε στη σύγκριση ολόκληρου του θερινού τριμήνου 2024 με όλα τα προηγούμενα έως το 1940.
Έτσι τα πιο θερμά θερινά τρίμηνα (Ιούνιος – Ιούλιος – Αύγουστος) σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1971-2000 και οι αποκλίσεις τους από την μέση τιμή είναι οι εξής:
2024 +2.9β.κ
2012 +2.2β.κ
2021 +1.8β.κ
2007 +1.7β.κ
2003 +1.6β.κ
2023 +1.5β.κ
1946 +1.5β.κ
2022 +1.5β.κ
2019 +1.5β.κ
Η παραπάνω λίστα είναι πραγματικά τρομακτική αφού στα 9 πιο ζεστά καλοκαίρια από το 1940 και μετά τα 8 είναι μετά το 2000!!
Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι από τα 9 πιο ζεστά καλοκαίρια τα 5 είναι μετά από το 2019!!
Μόνο ένα καλοκαίρι αυτό του 1946 κατάφερε να βρίσκεται στην πρώτη 9άδα.
Το φετινό μάλιστα καλοκαίρι όχι απλώς έσπασε το προηγούμενο ρεκόρ του 2012 αλλά είναι και 0.7 βαθμούς κελσίου πιο πάνω από το δεύτερο που είναι μια σημαντική διαφορά.
Το καλοκαίρι του 2012 ήταν πάρα πάρα πολύ ζεστό σε σημείο που αναπτυσσόταν μέχρι και ομίχλη στα ανοιχτά του Θερμαϊκού λόγω της άπνοιας και της πολύ υψηλής θερμοκρασίας!! Το φετινό ξεπέρασε άνετα αυτό του 2012 με ολόκληρες εβδομάδες θερμοκρασιών άνω των 40 βαθμών κελσίου σε ευπαθείς στη ζέστη περιοχές κυρίως της δυτικής βόρειας και νότιας χώρας.
Σε επόμενη ανάλυση θα επικεντρωθούμε σε μικρότερες γεωγραφικές περιοχές όπως στην Θεσσαλία για παράδειγμα για να κάνουμε όλη την παραπάνω σύγκριση. Θα δούμε λοιπόν στη Θεσσαλία συγκεκριμένα πόσο ζεστός ήταν ο Ιούνιος πόσο ζεστός ήταν ο Ιούλιος και ο Αύγουστος αλλά και συνολικά το καλοκαίρι σε σύγκριση με όλα τα προηγούμενα καλοκαίρια έως και το 1940. Η επίδραση των βοριάδων και του ανατολικού ρεύματος πολλές ημέρες του φετινού καλοκαιριού κρατούσε φαινομενικά τη θερμοκρασία σε χαμηλότερα επίπεδα από τη δυτική και βόρεια χώρα. Είχε αυτό κάποια επίπτωση στην κατάταξη των μηνών; Είχαμε το πιο θερμό καλοκαίρι και στην ανατολική ηπειρωτική χώρα και συγκεκριμένα στη Θεσσαλία ή όχι; Όλες οι απαντήσεις στην επόμενη ανάλυση σε λίγες μέρες.
