Υπάρχει σύγχυση στο κοινό για αυτό και θα εξηγήσουμε κάποιες έννοιες αναλυτικά.
Κάθε μέρα σε κάθε μετεωρολογικό σταθμό γίνεται μέτρηση της ελάχιστης θερμοκρασίας που παρατηρείται συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες και της μέγιστης θερμοκρασίας που συνήθως συμβαίνει αργά το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα. Ενδιάμεσα όμως στη μέρα γίνονται 24 ωριαίες μετρήσεις της θερμοκρασίας από τις οποίες βγαίνει η μέση ημερήσια θερμοκρασία του μετεωρολογικού σταθμού. Τ1+Τ2+Τ3+…=SUM Τ24 μετρήσεων δια 24. Προσθέτουμε τις ωραίες θερμοκρασίες και το άθροισμα στο τέλος διαιρείται δια του 24. Έχουμε έτσι μια πολύ καλή εικόνα του πόσο ζεστή ήταν τελικά η συγκεκριμένη ημέρα. Δεν στηριζόμαστε δηλαδή μόνο στην μέγιστη θερμοκρασία ώστε να πούμε οτι σήμερα έφτασε τους 46 βαθμούς κελσίου η θερμοκρασία αλλά λαμβάνουμε υπόψη 24 μετρήσεις ώστε να έχουμε πιο αντιπροσωπευτική εικόνα της ημέρας.
Διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης, site και άσχετοι με το αντικείμενο αναφέρουν τις τελευταίες ημέρες ότι πριν από 15 ή 30 ή 50 χρόνια έφτασε η θερμοκρασία του 45 και 46 βαθμούς κελσίου στη Λάρισα ή στην Αθήνα ή στο Αργος η στη Λαμία ενώ φέτος δεν έχει ξεπεράσει ο υδράργυρος του 40 με 42 βαθμούς κελσίου. Αφελές συμπέρασμα είναι ότι και παλιά έκανε υψηλές θερμοκρασίες και δεν τρέχει τίποτα που έχουμε φέτος θερμοκρασίες 38 με 42 βαθμούς κελσίου επί 30 ημέρες.
Όπως είδατε και πιο πάνω το να κοιτάμε μόνο τις ελάχιστες ή τις μέγιστες θερμοκρασίες μικρή σημασία έχει αφού το σημαντικότερο όλων είναι η μέση μηνιαία θερμοκρασία που είναι και πιο αντιπροσωπευτική από όλες. Αναλύοντας λοιπόν παραπάνω πως γίνονται οι μετρήσεις προχωράμε στο να σας ενημερώσουμε ποιοι ήταν οι πιο θερμοί Ιούλιοι από το 1940 έως το 2024 βάση της μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας για όλο τον ελληνικό χώρο. Παίρνουμε δεδομένα από χάρτες ERA5 που είναι ότι καλύτερο υπάρχει αυτή τη στιγμή από την ανάλυση των παρελθοντικών στοιχείων εδάφους και ανώτερης ατμόσφαιρας. Καλύπτουμε μια περιοχή από την Κέρκυρα μέχρι τα τουρκικά παράλια και από τον Εβρο έως τη νότια Κρήτη ώστε να έχουμε μία εικόνα πανελλαδική. Η θερμοκρασία είναι στη στάθμη των 1500 μέτρων υψόμετρο (850hPa) μακριά δηλαδή από τις πιθανές επιδράσεις των πόλεων στη θερμοκρασία και άλλων πηγών θερμότητας.
Έτσι λοιπόν οι πιο θερμοί Ιούληδες σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1971-2000 και οι αποκλίσεις τους από την μέση τιμή είναι οι εξής:
2024 +3.0βκ
2012 +2.6βκ
2023 +2.5βκ
2021 +2.2βκ
1988 +2.0βκ
2007 +1.7βκ
2016 +1.5βκ
1950 +1.5βκ
2015 +1.5βκ
1946 +1.5βκ
2002 +1.4βκ
2017 +1.3βκ
2022 +1.3βκ
2003 +1.3βκ
Από την παραπάνω λίστα είναι φανερό ότι στους 14 πιο θερμούς Ιούληδες οι 11 βρίσκονται μετά το 2000 και μόνο 3 σε ολα τα προηγούμενα έτη. Γίνεται εμφανές το πόσο πιο θερμοί είναι οι Ιούληδες όσο περνάνε τα χρόνια σε σχέση με πιο παλιά.
Το πιο εντυπωσιακό της υπόθεσης είναι στους 4 πιο ζεστούς Ιούληδες οι 3 είναι από το 2021 και μετά!!
Επίσης βλέπουμε ότι ο Ιούλιος του 2012 που ήταν πράγματι τρομακτικός εκείνη την εποχή βρίσκεται όμως τέσσερα ολόκληρα δέκατα πίσω από τον φετινό!!
Επίσης ο Ιούλιος του 2007 με μεγάλο καύσωνα των 43-46 βαθμών κελσίου βρίσκεται μόλις στην 6η θέση , ενώ στην 5η ο Ιούλιος του 1988 που για αρκετά χρόνια είχε μείνει θρύλος της ζέστης και τώρα πια είναι αρκετά πιο πίσω.
Άφησα για το τέλος τον Ιούλιο του 1987 με τους πολλούς νεκρούς στην Αττική αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Πρέπει να κατέβουμε στη λίστα στην 31η θέση για να τον εντοπίσουμε. Μπορεί να έκανε ένα δεκαήμερο έντονης ζέστης αλλά είχε μία περίοδο από τις 1 έως τις 15 του μήνα όπου η μέγιστη θερμοκρασία δεν ξεπερνούσε σε καμία περιοχή της χώρας τους 28 με 34 βαθμούς κελσίου και μάλιστα κάποιες ήμερες πόλεις όπως η Λάρισα που είναι γνωστές για τη ζέστη είχαν μέγιστη και κάτω από 31 βαθμούς κελσίου. Αποτέλεσμα η μέση θερμοκρασία που περιγράφουμε πιο πάνω να είναι αρκετά χαμηλή για 15 μέρες και αρκετά υψηλή για 10 μόλις με αποτέλεσμα ο μήνας να βγαίνει ελαφρώς θερμότερος των κανονικών και όχι το χάλι που έχουμε τα τελευταία 10 με 15 χρόνια.
