Κάθε χρόνο οι προσδοκίες πολλών ανθρώπων είναι για χιονισμένες γιορτές όπως τα Χριστούγεννα την Πρωτοχρονιά τα Θεοφάνεια είναι μεγάλες. Επίσης πολλές συζητήσεις γίνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά σε καιρικά forum σχετικά με το πόσο χιονίζει σε μέρες ανά έτος στη χώρα μας. Ευτυχώς υπάρχει πολύ μεγάλη βάση δεδομένων για πολλά αεροδρόμια και μη της χώρας μας από το 1955 και μετά με αποτέλεσμα να μπορούμε να βγάλουμε αξιόπιστα συμπεράσματα που δεν χωράνε καμία αμφισβήτηση. Θα έλεγα ότι οι ημέρες χιονόπτωσης είναι και κάπως ” παγίδα” αφού σε κάποιους μετεωρολογικούς σταθμούς της χώρας μας χιονίζει με σχετική άπνοια και σε άλλους με έντονο άνεμο. Όταν μάλιστα μετεωρολογικοί σταθμοί στους οποίους συνήθως χιονίζει με άνεμο είναι και δίπλα σε βουνά είναι πολύ εύκολο τοπικά και για πολύ μικρή χρονική διάρκεια να μεταφερθούν νιφάδες και ο παρατηρητής στο αεροδρόμιο ή τον οποιονδήποτε σταθμό να το αναφέρεις σαν μέρα χιονόπτωσης. Αντίθετα μεγαλύτερη σημασία έχουν οι ημέρες χιονοστρωσης δηλαδή το αν πέφτει ποσότητα χιονιού σε έναν μετεωρολογικό σταθμό ικανή ώστε να στρώσει και μάλιστα να μείνει στο έδαφος και για κάποιες ώρες ή μέρες.
Στον πρώτο χάρτη που ετοιμάσαμε έχουμε τοποθετήσει τις ημέρες χιονοπτώσης σε μετεωρολογικούς σταθμούς με πάνω από 30 χρόνια λειτουργίας μέσα στην περίοδο 1995-1997.
Βλέπουμε ότι στα ορεινότερα τμήματα της βόρειας Ελλάδας αλλά και του εσωτερικού της ηπειρωτικής χώρας οι ημέρες χιονόπτωσης κυμαίνονται κατά μέσο όρο πάνω από 19 και μάλιστα σε μετεωρολογικούς σταθμούς όπως η Φλώρινα και το Καρπενήσι πλησιάζουμε τους 25 με 27. Όσο νοτιότερα κατεβαίνουμε ακόμα και σε μεγάλα υψόμετρα οι μέρες είναι σαφώς λιγότερες όπως στην περιοχή της Τρίπολης που είναι 9. Τέλος υπάρχει και η περιοχή του βορείου Έβρου όπου πολύ εύκολα λόγω των ισχυρών βόρειων βορειοανατολικών ανέμων μπορούν να παρατηρηθούν ημέρες χιονοπτώσεις ακόμα και σε πεδινά τμήματα όπως το Σουφλί με 13 ανά έτος. Κατεβαίνοντας στα πεδινά τμήματα της ηπειρωτικής χώρας βλέπουμε ότι υπάρχει σταθερή μείωση των ημερών χιονόπτωσης από βορρά προς νότο. Αυτές κυμαίνονται κοντά στις 5 με 8 στη Θεσσαλία την Ήπειρο τη Μακεδονία και τη Θράκη, από 0,5 έως 5,5 στην Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο ενώ στα νησιωτικά τμήματα της χώρας μετά βίας πλησιάζουν τη μία ημέρα ανά έτος. Εξαίρεση οι Σποράδες και τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου όπως είναι φυσικό οι ψυχρές αέριες μάζες είναι ικανές να δώσουν και 2, με 4,5 μέρες χιονιού ανά έτος.
Στον δεύτερο χάρτη μπορούμε να δούμε τις ημέρες χιονοστρωσης πλήρους ανά έτος σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς. Έτσι βλέπουμε ότι στα ορεινότερα τμήματα της ηπειρωτικής χώρας το χιόνι παραμένει πάνω από 14 με 15 ημέρες και μάλιστα σε ειδικές περιπτώσεις όπως η Φλώρινα και τα πιο ορεινά τμήματα(>1000μ) ξεπερνάει τις 30 με 35. Όσο κατεβαίνουμε στην Πελοπόννησο ακόμα και σε ορεινές περιοχές το χιόνι δεν παραμένει στο έδαφος πάνω από 6,5 ημέρες. Στις πεδινές περιοχές η χιονοστρωση είναι σαφώς μικρότερες και κυμαίνεται στο μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου της Θεσσαλίας της Μακεδονίας της Θράκης του εσωτερικού της Στερεάς και της Πελοποννήσου από 2 έως 6,5 μέρες. Όλες οι υπόλοιπες παραθαλάσσιες περιοχές και νησιωτικές της χώρας δύσκολα στρώνουν χιόνι και αν ακόμα αυτός στρωθεί δύσκολα ξεπερνά τις μερικές ώρες παραμονής στο έδαφος.
Για την περιοχή της Θεσσαλονίκης ο μέσος όρος ημερών χιονόπτωσης είναι κοντά στις 6,5 για το αεροδρόμιο και ίσως λίγο παραπάνω για την πόλη. Αυτές οι τιμές φαντάζουν πολύ μεγάλες τα τελευταία 20 χρόνια αφού από τη μία η κλιματική αλλαγή με την άνοδο της θερμοκρασίας ακόμα και τη χειμερινή περίοδο αλλά και η αλλαγή της γενικής κυκλοφορίας των συστημάτων που δεν ευνοεί τα τμήματα από τη Θεσσαλία και βορειότερα έχουν μειώσει σημαντικά αυτές τις τιμές. Παρατηρούνται επίσης για την πόλη και περίπου 2 ημέρες πλήρους χιονόστρωσης το έτος νούμερο που επίσης έχει μειωθεί αρκετά τα τελευταία 20 χρόνια λόγω των παραπάνω λόγων.
Για την περιοχή της Αττικής ο μέσος όρος ημερών χιονόπτωσης κυμαίνεται από 2,5 έως τις 3,5 για τα παραθαλάσσια τμήματα του νομού και το κέντρο της πόλης και πλησιάζει τις 5 ημέρες στους Πρόποδες της Πάρνηθας(Τατόι). Η περιοχή της Αττικής είναι μία περιοχή που χιονίζει συνήθως με αέρα ο οποίος έρχεται μάλιστα από ορεινά τμήματα και έτσι ήδη αυτές οι τιμές είναι μεγαλύτερες από τις κανονικές που θα είχε η περιοχή αν βρισκόταν στο κέντρο για παράδειγμα μιας πεδιάδας. Ας σκεφτούμε ότι τα τελευταία 20 χρόνια έχει ευνοηθεί από πολύ ισχυρές χιονοπτώσεις κατά περιόδους οι τιμές που βλέπετε παραπάνω έχουν παραμείνει οι ίδιες ή είναι και ελαφρώς αυξημένες όσο πλησιάζουμε στα βουνά λόγω κλιματικής αλλαγής και αλλαγής πορείας των βαρομετρικών συστημάτων. Τέλος ένα χαρακτηριστικό είναι ότι το χιόνι δεν παραμένει σε ανοιχτές επιφάνειες για πάνω από μερικές ώρες για αυτό και οι περισσότερες περιοχές του κέντρου και των παραλιών έχουν 0 ημέρες χιονόστρωσης ενώ ακόμα και η περιοχή Τατοΐου που είναι ακριβώς δίπλα από τα βουνά βρίσκεται κοντά στις 2 ημέρες χιονόστρωσης ανά έτος.
Για τη Θεσσαλία οι ημέρες χιονόπτωσης κυμαίνονται από 2 (Σκιάθος) στις Σποράδες έως και 6 στο εσωτερικό μέρος της πεδιάδας (Τρίκαλα). Μάλιστα οι χιονοπτώσεις συμβαίνουν συνήθως χωρίς άνεμο ή με σχετικά ελαφρύ βορειοδυτικό και είναι πραγματικές χιονοπτώσεις που δεν επηρεάζονται από τα βουνά τα οποία βρίσκονται αρκετά χιλιόμετρα μακριά από τις πόλεις της πεδιάδας. Σε ορεινά τμήματα όπως το Περτούλι και άλλα οι ημέρες χιονοπτώσεις είναι περίπου ίδιες όπως στη Φλώρινα ή το Καρπενήσι. Το άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι στις περιοχές της Θεσσαλίας ακόμα και τις πεδινές ακόμα και τις παραθαλάσσιες και νησιώτικες το χιόνι καταφέρνει να μείνει από 1 έως και 5 ημέρες κατά μέσο όρο στο έδαφος ανά έτος. Όσο πιο μακριά από τη θάλασσα τόσο πιο πολλές είναι οι μέρες που το χιόνι κρατάει. Στις ορεινές περιοχές ημέρες χιονοστρωσης ξεπερνούν τις 30 με 40 ειδικά σε υψόμετρα πάνω από τα 1.000 μέτρα.
Βασίλειος Πανάκογλου
Γεωπόνος και Πιστοποιημένος με ΑΡΙΣΤΑ προγνώστης καιρού!!
e-mail επικοινωνίας: meteovas79@ yahoo.gr
Pingback: Βορειοελλαδίτικοι και ανατολικόπροσήνεμοι χιονιάδες. Βασικά μοτίβα – διαφορές και ομοιότητες. – Weathergroup