Ο χειμώνας είναι προ των πυλών και καλό είναι να εξετάσουμε τους βασικούς ατμοσφαιρικούς και ωκεανούς δείκτες. Πολλά άρθρα γράφονται για τη σύνδεση που υπάρχει μεταξύ κάποιων ατμοσφαιρικών και ωκεάνιων δεικτών σε σχέση με τον χειμώνα που θα ακολουθήσει.
Έτσι λοιπόν θα ξεκινήσουμε πρώτα για να δούμε αν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των δύο δεικτών AO και ΝΑΟ σε σχέση με την θερμοκρασία του Δεκεμβρίου αλλά και ολόκληρου του χειμερινού τριμήνου. Παρατηρούμε ότι υπάρχει πολύ μεγάλη συσχέτιση του δείκτη ΑΟ σε σχέση με την εξέλιξη της θερμοκρασίας τον Δεκέμβριο αλλά και γενικά όλο το χειμώνα και αυτή είναι θετική στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης εκτός από την ανατολική Μεσόγειο την χώρα μας την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Με απλά λόγια όταν ο δείκτης ΑΟ βρίσκεται σε άνοδο τότε και η θερμοκρασία στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης ανεβαίνει. Αντίθετα όμως στην περιοχή της Ελλάδας και της ανατολικής Μεσογείου και βόρειας Αφρικής η άνοδος του δείκτη ΑΟ συνοδεύεται συνήθως από πτώση της θερμοκρασίας. Το ίδιο συμβαίνει και για τον Δεκέμβριο αλλά και για ολόκληρο το τρίμηνο του χειμώνα.
*************
Ο δείκτης ΝΑΟ έχει παρόμοια εικόνα αφού και πάλι η άνοδος αυτού συνοδεύεται με άνοδο της θερμοκρασίας στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης εγώ εκτός από κάποια τμήματα της Ελλάδος της ανατολικής Μεσογείου της βόρειας Αφρικής της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής. Έτσι λοιπόν και για αυτόν τον δείκτη όσο πιο σημαντική άνοδο έχει τόσο και άνοδο της θερμοκρασίας παρατηρείται σε όλες τις περιοχές της Ευρώπης ενώ στην Ελλάδα πτώση.
Οι τελευταίες μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις για τον δείκτη ΝΑΟ από το ευρωπαϊκό προγνωστικό μοντέλο στην τελευταία ανανέωση το μήνα Νοέμβρη δείχνει αυξημένες πιθανότητες για αρνητικό δείκτη τον Δεκέμβριο ουδέτερες τιμές στον Ιανουάριο και θετικές τιμές το Φεβρουάριο. Με μικροδιαφορές την ίδια πορεία ακολουθεί συνήθως και ο δείκτης ΑΟ. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με τα παραπάνω ο Δεκέμβριος θα είναι ένας μήνας αποκλειστικά μεταφοράς ψύχους προς την κεντρική Ευρώπη και κεντρική Μεσόγειο. Αυτό ευνοεί εν δυνάμει τμήματα κυρίως της δυτικής και βόρειας χώρας για να δεχθούν κάποια κύματα ψύχους πού είναι η συνταγή για κάποιον χιονιά της κεντρικής και βόρειας χώρας. Μιλάμε πάντα για το γενικό μοτίβο του καιρού και όχι για τις ημερήσιες μεταβολές των δεικτών τις οποίες δεν γνωρίζει κανένας από τώρα. Για τον Ιανουάριο αν επιβεβαιωθούν οι τιμές γύρω από το μηδέν φαίνεται ότι το καιρικό ενδιαφέρον θα βρίσκετε περισσότερο προς την ανατολική Ευρώπη τη χώρα μας την Τουρκία και τη Μέση ανατολή με λιγότερες ψυχρές εισβολές προς τα δυτικά της Ηπείρου. Έτσι θα λέγαμε ότι αυξάνονται οι πιθανότητες να έχουμε κάποιες ψυχρές μεταβολές όχι μόνο για τα δυτικά και βόρεια της χώρας μας αλλά και για τις υπόλοιπες περιοχές. Τέλος αν επιβεβαιωθούν οι πολύ υψηλές τιμές του δείκτη για το Φεβρουάριο τότε θα μιλάμε για έναν σχετικά αδιάφορο μήνα με τις όποιες ψυχρές εισβολές να απασχολούν την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή.
***************
Ο επόμενος δείκτης που αναλύουμε είναι ο δείκτης PNA ο οποίος όπως βλέπουμε για το Δεκέμβριο έχει σημαντική συσχέτιση για τον καιρό της Ευρώπης σε σχέση με τις τιμές που θα πάρει. Έτσι λοιπόν όταν ο συγκεκριμένος δείκτης σημειώνει σημαντική άνοδο τότε συνήθως έχουμε και υψηλότερες θερμοκρασίες στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης ενώ επικρατεί βόρειο ρεύμα και χαμηλότερες στην νοτιοανατολική Ευρώπη για τη χώρα μας. Όταν έχουμε υψηλές τιμές και οι οποίες σημειώνουν πτώση τότε πτώση σημειώνεται και στη θερμοκρασία στη δυτικό κεντρικό Ευρώπη και άνοδο στην ανατολική και νότια. Η τελευταία ανανέωση των προγνωστικών στοιχείων από το ευρωπαϊκό προγνωστικό μοντέλο δείχνουν ότι σε γενικές γραμμές ο δείκτης αυτός θα βρίσκεται σε αρνητικές τιμές καθόλη τη διάρκεια του χειμώνα. Έτσι για τον Δεκέμβριο χαμηλές τιμές αυτού του δείκτη σημαίνουν και χαμηλότερες θερμοκρασίες στην δυτική κεντρική και βόρεια Ευρώπη και τμήμα της Μεσογείου ενώ αντίθετα όσο πάμε ανατολικότερα οι θερμοκρασίες θα είναι υψηλότερες. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα προγνωστικά μοντέλα τα οποία δείχνουν κίνηση των ψυχρών αέριων μαζών προς την δυτική και κεντρική Ευρώπη και εν δυνάμει στην κεντρική Μεσόγειο με αποτέλεσμα και πάλι η δυτική και βόρεια Ελλάδα να έχει κάποιες πιθανότητες για κάποια ψυχρή εισβολή και πολύ λιγότερο τα ανατολικά και νότια τμήματα καθώς και η ανατολική Μεσόγειος η Κύπρος και η Τουρκία.
Αν θελήσουμε όμως να δούμε η συσχέτιση με τον Ιανουάριο βλέπουμε ένα τελείως διαφορετικό μοτίβο αφού οι τιμές του δείκτη που θα είναι αρνητικές δείχνουν εγκαθίδρυση ισχυρού αντικυκλώνας στη δυτική και βόρεια Ευρώπη με υψηλότερες θερμοκρασίες ενώ αντίθετα η Μεσόγειος αλλά και η χώρα μας θα βρεθούν στον ψυχρό τομέα με αποτέλεσμα πολύ πιο πιθανές ψυχρές εισβολές και πιθανόν χιονοπτώσεις.
Τέλος βλέποντας τη συσχέτιση του Φεβρουαρίου βλέπουμε ότι συγκεκριμένους δείκτες δεν δίνει μεγάλες τιμές συσχέτισης που σημαίνει ότι το κεντρικό μοτίβο στην Ευρώπη δεν εξαρτάται σημαντικά αυτό το μήνα. Η γενική εικόνα που μας δίνει είναι ότι χαμηλότερες θερμοκρασίες θα παραμείνουν κυρίως στη βόρεια και βορειοανατολικά Ευρώπη ενώ πιθανόν λίγο υψηλότερες να βρίσκονται στην περιοχή της δυτικής και νότιας Ευρώπης και κυρίως στον βόρειο Ατλαντικό. Σημαντικές δηλαδή πιθανότητες σύμφωνα με αυτό το δείκτη να έχουμε αντικυκλωνα στην περιοχή της Γροιλανδίας που θα διατηρεί το ψύχος σε γενικές γραμμές στη Σκανδιναβία και τη Ρωσία. Πιθανώς λοιπόν αδιάφορος ο Φεβρουάριος για τις περισσότερες περιοχές της χώρας μας από άποψη ισχυρών ψυχρών εισβολών.
**************
Δεν θα μπορούσε να λείψει και ο δείκτης MEI (multivariate Enso Index). Είναι ο δείκτης που έχει σχέση με την ύπαρξη El Nino ή La Nina. Είναι πιο αξιόπιστος σε σχέση με τον δείκτη ONI χωρίς όμως μεγάλες διαφορές. Παρατηρούμε ότι ο δείκτης έχει μεγάλη συσχέτιση για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης σε σχέση με την θερμοκρασία η οποία ακολουθεί τις ανοδικές οι καθοδικές τάσεις του δείκτη. Η περιοχή της βαλκανικής της Μέσης Ανατολής και της ανατολικής Ευρώπης έχει αντιστρόφως ανάλογη συσχέτιση. Οι τιμές λόγω του La Nina που έχουμε είναι αρνητικές πράγμα που σημαίνει ότι ευνοούνται οι χαμηλότερες για την εποχή θερμοκρασίες σε όλες τις αποχρώσεις του κίτρινου ενώ υψηλότερες από τις κανονικές θερμοκρασίες ευνοούνται στα ανατολικότερα τμήματα της Ηπείρου. Αυτή η κατάσταση ισχύει όπως βλέπετε για το μήνα Δεκέμβρη.
Στον επόμενο χάρτη βλέπουμε τη συσχέτιση που υπάρχει το μήνα Ιανουάριο και φαίνεται ότι είναι πολύ μικρότερη πράγμα που μας δείχνει ότι δεν μπορούμε να βγάλουμε και πολύ ασφαλή συμπεράσματα. Η γενική τάση πάντως είναι ότι η περιοχή της Μεσογείου και της ανατολικής Ευρώπης θα έχει χαμηλότερες από τις κανονικές θερμοκρασίες ενώ αντίθετα το βόρειο κομμάτι της Ευρώπης υψηλότερες πάντα όπως είπαμε με μικρή αξιοπιστία.
Τέλος για το μήνα Φεβρουάριο βλέπουμε ότι επανερχόμαστε στο μοτίβο του Δεκέμβρη με χαμηλότερες για την εποχή θερμοκρασίες σε όλη σχεδόν την κεντρική νότια ανατολική Ευρώπη και μόνο στα πολύ δυτικα τμήματα στον Ατλαντικό οι θερμοκρασίες θα είναι υψηλότερες. Αυτό υποδηλώνει ότι θα υπάρχει αντικυκλώνας στον Ατλαντικό ωκεανό και μεταφορά των ψυχρών αέριων μαζών θα γίνεται από τη βόρεια βορειοανατολικοί Ευρώπη προς την κεντρική Μεσόγειο την κεντρική Ευρώπη τα Βαλκάνια αλλά και τη δυτική Μεσόγειο κατά περιόδους.
*******
Τέλος δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε απέξω την ηλιακή ακτινοβολία SOLAR FLUIX 10.7cm αφού όπως φαίνεται και στους παρακάτω χάρτες κάποιους μήνες παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των συστημάτων αλλά και των θερμοκρασιών. Στον πρώτο χάρτη βλέπουμε ότι η συσχέτιση είναι πολύ μεγάλη αν και αντιστροφή για τα νοτιότερα τμήματα της Ευρωπαϊκής ηπείρου. Αυτή την περίοδο βρισκόμαστε σε σημαντική άνοδο της ηλιακής ακτινοβολίας κοντά στην κορύφωση της και βλέπουμε ότι οι θερμοκρασίες στη Μεσόγειο δίνουμε μεγάλες πιθανότητες να είναι χαμηλότερες από τις κανονικές.
Για το μήνα Ιανουάριο βλέπουμε ότι η συσχέτιση είναι μικρότερη σε όλες τις περιοχές της ηπείρου αλλά και πάλι παραμένει γενικά το ίδιο μοτίβο με χαμηλότερες για την εποχή θερμοκρασίες στα νοτιότερα τμήματα υψηλότερες σε κεντρικά τμήματα ενώ και πάλι πολύ μπορεί να τελικά κάποιοι πυρήνες ψυχρού αέρα θα παραμένουν.
Τέλος για τον Φεβρουάριο φαίνεται ισχυρή συσχέτιση γιατί βόρεια ανατολική Ευρώπη με θερμοκρασίες υψηλότερες από τις κανονικές ενώ αντίθετα τμήματα της ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων χαμηλότερες από τις κανονικές.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Για το μήνα Δεκέμβρη φαίνεται ότι γενική κυκλοφορία θα ευνοεί ψυχρές καταβάσεις από τη βορειοανατολική Ευρώπη προς την κεντρική Ευρώπη και την κεντρική Μεσόγειο και κάποιες από τις περιπτώσεις ενδεχομένως να επηρεάσουν και την δυτική κεντρική και βόρεια χώρα με κάποιο μέτριο κύμα ψύχους. Σε γενικές γραμμές αυτή ήταν η επικρατούσα τάση τα πιο παλιά χρόνια για κλασικούς χιονιάδες της κεντρικής και βόρειας χώρας (μακριά από την καιρική ανωμαλία που επικρατεί τα τελευταία αρκετά χρόνια). Βέβαια σε μία μακροπρόθεσμη δεν μπορούμε να χωρίσουμε διαστήματα που είναι πιθανά για αυτήν την ψυχρή εισβολή αλλά απλά ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο. Υποστηρίζεται και από τους 5 δείκτες που αναλύσαμε η τάση του ψυχρού καιρού για τα δυτικά κεντρικά και βόρεια τμήματα της χώρας. Αυξημένη πιθανότητα βαρομετρικών χαμηλών στη Μεσόγειο με αποτέλεσμα αυξημένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις στη χώρα. Περισσότερο ευνοημένες περιοχές της δυτικής κεντρικής και βόρειας χώρας.
Για τον Ιανουάριο έχουμε μεικτές καταστάσεις ανάμεσα σε αρκετά ψύχρα σενάρια για τη χώρα μας αλλά και κάποια που δινουν πιο νορμάλ θερμοκρασιακή πορεία. Θα λέγαμε όμως ότι τουλάχιστον τρεις από τους δείκτες δείχνουν το ψυχρό μοτίβο ενώ και οι άλλοι δύο δεν δείχνουν σίγουρα το θερμό. Αυξανόμενες λοιπόν οι πιθανότητες του συγκεκριμένου μήνα να έχουμε πιο αξιόλογες ψυχρές εισβολές στη χώρα που πιθανόν να επηρεάσουν μεγάλα τμήματα αυτής. Και πάλι τονίζουμε ότι μιλάμε για μία μακροπρόθεσμη εκτίμηση στην οποία δεν μπορούμε να δίνουμε ημερομηνίες αλλά να προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε το γενικό μοτίβο. Αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης βαρομετρικών χαμηλών άρα και αξιόλογου υετού σε βροχή και χιόνι στον ελλαδικό χώρο.
Για το Φεβρουάριο γενική εικόνα της θερμοκρασίας είναι ότι θα παραμείνει στα κανονικά επίπεδα με μικρότερες πιθανότητες ψυχρών εισβολών. Αρκετές από τις μέρες κάλυψη όλης της Ευρώπης από αντικυκλώνα με αποτέλεσμα έλλειψη φαινομένων και αρκετές ημέρες με επικράτηση βοριά στο Αιγαίο.
Δημιουργία χαρτών μέσω του https://reanalyses.org/
Υποστηρίξτε με μια δωρεά / χορηγία το weathergroup.gr που ανελλιπώς προσφέρει έγκυρες προγνώσεις πάνω από 10 χρόνια μέσω ασφαλούς τρόπου του PayPal ή απευθείας από την κάρτα σας.
Βασίλειος Πανάκογλου
Γεωπόνος και Ερασιτέχνης μετεωρολόγος
e-mail επικοινωνίας: meteovas79@ yahoo.gr
Προφίλ facebook
Ομάδα facebook
