Την καλοκαιρινή περίοδο το εσωτερικό της πεδιάδας αποκλεισμένο από την θάλασσα θερμαίνεται πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με την θάλασσα. Αργά το μεσημέρι δημιουργείται θαλάσσια αύρα η οποία όπως βλέπετε στην εικόνα πιο κάτω προσπαθεί να μπει υγρός και ψυχρός αέρας από τα παραλία προς το εσωτερικό. Οι δίοδοι που υπάρχουν στη θεσσαλική πεδιάδα είναι το στενό των Τεμπών, την πεδιάδα της Αγίας και τον Παγασητικό κόλπο. Μεγαλύτερη δυναμικότητα και σταθερή ένταση σχεδόν όλο το καλοκαίρι έχει η αύρα από την πεδιάδα της Αγιάς. Αυτή είναι που επηρεάζει τις περισσότερες φορές την πόλη της Λάρισας και τα ανατολικά χωριά προς την Αγιά. Η αύρα από τον Παγασητικό λόγω απόστασης σπάνια καταφέρνει να φτάσει στην πόλη της Λάρισας και να ρίξει τη θερμοκρασία. Η αύρα από το στενό των Τεμπών είναι πολύ πιο ασθενική και επηρεάζει κυρίως στα γύρω χωριά όπως τους Γόννους και όχι την πόλη της Λάρισας.
Όπως βλέπετε σε 4 συνεχόμενες ημέρες που οι άνεμοι δεν είναι ενισχυμένοι παρατηρούμε από το πλήθος των μετεωρολογικών σταθμών που υπάρχει στο νομό Λάρισας την κυκλοφορία στο θερμικό χαμηλό. Ξηρές και θερμές αέριες μάζες μικρής έντασης συνήθως κατηφορίζουν από τα βουνά του Τυρνάβου της Ελασσόνας και από τα βουνά του Ζάρκου στα δυτικά και νοτιοδυτικά της πόλης προς την πόλη ωθούμενα από το θερμικό χαμηλό που αναπτύσσεται συνήθως κοντά στην πόλη της Λάρισας.
Το παρόν φαινόμενο δεν είναι κάτι το οποίο συμβαίνει τώρα αλλά είναι γνωστό εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες από τους επαγγελματίες μετεωρολόγους αλλά και από τον αξιότιμο κύριο Ζιακόπουλο που στο βιβλίο του αναφέρει τις περιοχές της χώρας που συμβαίνουν τα θερμικά χαμηλά. Αυτά είναι τμήματα της Αττικής, της Βοιωτίας, της Θεσσαλίας, του Αργολικού κόλπου της Σπάρτης και μερικά ακόμα.
Όπως βλέπετε σε καθημερινή βάση η περιοχή της Αγίας που βρίσκεται πολύ κοντά στη θάλασσα σημειώνει πτώση θερμοκρασίας νωρίς λόγω της αύρας η οποία φτάνει στην περιοχή γύρω στις 10:00 με 12:00 το πρωί γύρω. Σταδιακά αυτή η αύρα προσπαθεί εξασθενημένη να φτάσει και την πόλη της Λάρισας και παρατηρούμε σχεδόν σε σταθερή βάση χαμηλότερες θερμοκρασίες σε μετεωρολογικούς σταθμούς όπως ο Νέσσωνα Τεμπών, Γόννοι, Πλατύκαμπος, αεροδρόμιο ΕΜΥ και κάποιες φορές και ο Σταθμός της Χάλκης.
Αντίθετα τις περισσότερες φορές βρίσκονται στον θερμό τομέα του θερμικού χαμηλού περιοχές όπως η Ελασσόνα τα Φάρσαλα αλλά και περιοχές στα δυτικά της πόλης της Λάρισας όπως τα Δέντρα Τυρνάβου τα Πλατανούλια και ο σταθμός του αστεροσκοπείου στην πόλη της Λάρισας. Μέσα από μελέτη που έχω διενεργήσει τα τελευταία 10 χρόνια μεταξύ του αεροδρομίου και του σταθμού του αστεροσκοπείου έχει φανεί ότι υπάρχει μία μέση απόκλιση +0,8 βαθμούς Κελσίου(+-0,5°C) κατά μέσο όρο στη μέση μέγιστη θερμοκρασία των περιοχών ανατολικά της πόλης με δυτικά της πόλης. Τα τελευταία λίγα χρόνια εγκαταστάθηκαν δύο νέοι μετεωρολογικοί σταθμοί στα 2m από το έδαφος στα Δέντρα Τυρνάβου και στα Πλατανούλια Λάρισας μέσα σε χωράφια και φάνηκε ότι παρατηρουνται σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα μεγαλύτερες θερμοκρασίες από ότι στα δυτικά της πόλης της Λάρισας.
Όσο πιο έντονο είναι το φαινόμενο του θερμικού χαμηλού και αυτό συμβαίνει συνήθως στις περισσότερες ημέρες καύσωνα που έχουμε πολύ χαμηλή ένταση ανέμων τόσο πιο μεγάλη είναι η διαφορά των τριών μετεωρολογικών σταθμών στα δυτικά της πόλης με τους αντίστοιχους στα ανατολικά της πόλης. Χαρακτηριστικό είναι ότι και η Ελασσόνα αλλά και τα Φάρσαλα τα οποία βρίσκονται πολύ μακριά από τη θάλασσα και δεν επηρεάζονται εύκολα από κάποια από τις αύρες που αναφέραμε σημειώνουν πολύ υψηλές θερμοκρασίες αλλά λόγω υψομέτρου πάντα ελαφρώς χαμηλότερες από την ”πεδιάδα του θανάτου” γύρω από τη Λάρισα όπου είναι η πιο θερμή περιοχή της Θεσσαλίας και μέσα στις 2-3 πιο θερμές της Ελλάδας.
Άξιο μνείας είναι να πούμε ότι η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία που έχει σημειωθεί στο αεροδρόμιο στο σταθμό της ΕΜΥ από το 1955 και μετά είναι οι 45,5 βαθμοί Κελσίου που σημειώθηκαν στις 5 Ιουλίου του 2000. Είναι ευκόλως εννοούμενο ότι αν στον καύσωνα που διανύουμε σπάσουν τα ρεκόρ οι σταθμοί πέριξ της Λάρισας που μετράνε πιο πολύ από το σταθμό της ΕΜΥ θα δουν θερμοκρασίες πιθανώς στους 46-46,5°C που θα καθιστούν την περιοχή της Λάρισας και της πέριξ υπαίθρου την πιο θερμή περιοχή της χώρας μας από καταβολής μετρήσεων.
Βασίλειος Πανάκογλου
Γεωπόνος και Ερασιτέχνης μετεωρολόγος
e-mail επικοινωνίας: meteovas79@ yahoo.gr
